Από την 1η Ιανουαρίου 2010, ο «εν ισχύ» αναπτυξιακός νόμος που ψηφίστηκε από την κυβέρνηση Καραμανλή έχει «κλείσει» για υποβολή νέων επενδυτικών προτάσεων ενώ και οι ήδη κατατεθειμένες σχηματίζουν «ουρά» λόγω της αβελτηρίας της προηγούμενης υπουργού Ανάπτυξης να ενεργήσει έγκαιρα για την αξιολόγηση τους. Η ψήφιση νέου αναπτυξιακού νόμου είχε τεθεί προεκλογικά και μετεκλογικά ανάμεσα στις πέντε πρώτες προτεραιότητες για την κυβέρνηση Παπανδρέου, πλέον όμως έχουν περάσει δώδεκα μήνες και η όλη «αναπτυξιακή» πολιτική της κυβέρνησης εξαντλείται σε δηλώσεις, υποσχέσεις και κενολογίες. Η -ήδη αναγγελθείσα- αναδιατύπωση του νόμου από τον νέο υπουργό, σημαίνει ότι ουσιαστικά θα μιλάμε για υποβολή προτάσεων για επενδύσεις όχι νωρίτερα από το δεύτερο τρίμηνο του 2011…!! Ας ελπίσουμε τουλάχιστον ότι όλη αυτή η ανωμαλία θα πιάσει τόπο και θα αποκτήσουμε έναν νόμο που θα ενισχύει την πραγματική ανάπτυξη. Ας ελπίσουμε…
Διαβάστε πρώτα ένα άρθρο της Δήμητρας Mανιφάβα από την Καθημερινή της Κυριακής 19.09.2010 για τις σκέψεις και προθέσεις του Υπ. Ανάπτυξης για τον υπό διαμόρφωση αναπτυξιακό νόμο και κατόπιν ένα άρθρο της Ευγενίας Τζώρτζη όπου αποτυπώνονται οι πρωθυπουργικές αποφάσεις για την μορφή των ενισχύσεων επενδύσεων όπως αυτές αποτυπώθηκαν σε συνέντευξη Παπανδρέου σε διεθνές ειδησεογραφικό πρακτορείο.
Ο αναπτυξιακός ξαναγράφεται με τρεις νέες βασικές συνιστώσες [της Δήμητρας Μανιφάβα]
Το νομοσχέδιο για τον αναπτυξιακό νόμο ξαναγράφει η νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, τόσο διότι η φιλοσοφία που επικρατεί στο νέο σχήμα είναι αρκετά διαφορετική σε σχέση με την προηγούμενη, όσο και διότι το νομοσχέδιο που τελικώς ποτέ δεν κατατέθηκε προς ψήφιση στη Βουλή είχε δεχθεί σωρεία παρατηρήσεων. Ο κ. Μιχάλης Χρυσοχοΐδης γνωρίζει ότι οι ημερομηνίες είναι ασφυκτικές και ότι το μεγάλο στοίχημα της κυβέρνησης –μετά τη βελτίωση των δημοσιονομικών– αποτελεί η ανάπτυξη. Γι’ αυτό ο ίδιος και το επιτελείο του μελετούν προσεκτικά το νομοσχέδιο που είχε παρουσιάσει η κ. Κατσέλη, καθώς φυσικά και τα σχόλια που είχαν κατατεθεί από όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς.
Τρία είναι τα βασικά σημεία στα οποία η νέα πολιτική ηγεσία του αρμόδιου υπουργείου θέλει να εστιάσει την προσοχή της σε ό,τι αφορά τον νέο αναπτυξιακό νόμο και είναι αυτά που στην ουσία σηματοδοτούν και τη διαφορά φιλοσοφίας.
Πρώτον, τα επενδυτικά σχέδια που θα επιδοτούνται θα πρέπει να έχουν σχέση με την περιοχή στην οποία θα γίνονται, να είναι ενταγμένα στον επενδυτικό σχεδιασμό κάθε περιοχής, ώστε να ανταποκρίνονται στις ανάγκες της.
Δεύτερον, στον νέο αναπτυξιακό νόμο αναμένεται να δοθεί έμφαση στα επενδυτικά σχέδια που σχετίζονται με τη χρήση των νέων τεχνολογιών και τις άυλες υπηρεσίες. Το υπουργείο μάλιστα μελετά, σύμφωνα με πληροφορίες, να ενταχθούν στον νέο αναπτυξιακό νόμο και δραστηριότητες που σχετίζονται με το εμπόριο –το οποίο αρχικά είχε αποκλεισθεί– όπως η ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου και γενικότερα των ηλεκτρονικών συναλλαγών, καθώς και η προώθηση των συνεργατικών σχηματισμών (clusters). Η άποψη που επικρατεί στο υπουργείο είναι ότι η έμφαση στη μεταποίηση, την ώρα που στην Ελλάδα βρίσκεται σε φθίνουσα πορεία, είναι μάλλον αναχρονιστική και μη αποτελεσματική. Αυτό, βεβαίως, δεν σημαίνει σε καμιά περίπτωση ότι δεν θα επιδοτηθούν επενδυτικά σχέδια που αφορούν τη μεταποίηση.
Τρίτον, μετά και την έντονη κριτική που δέχθηκε το προηγούμενο νομοσχέδιο, εξετάζεται και το ενδεχόμενο αλλαγής των κινήτρων, ώστε να επιτευχθεί μια μεγαλύτερη ισορροπία μεταξύ του κινήτρου των φοροαπαλλαγών και αυτού των επιδοτήσεων.
Από την άλλη, μεγάλες προσδοκίες σε εταιρείες που δραστηριοποιούνται στους κλάδους της ενέργειας, των κατασκευών και του τουρισμού δημιουργεί το νομοσχέδιο που προωθεί η κυβέρνηση για την ταχεία αδειοδότηση των στρατηγικών επενδύσεων, το λεγόμενο «fast track». Τα στοιχεία του νέου πλαισίου, τα οποία αναμένεται να είναι καθοριστικά για την προσέλκυση και υλοποίηση μεγάλων επενδύσεων, είναι τα ακόλουθα:
α) Συρρίκνωση του απαιτούμενου χρόνου έκδοσης των αδειών ακόμη και στους τρεις μήνες, όταν σήμερα απαιτούνται, στην καλύτερη περίπτωση, 2 με 2,5 χρόνια.
β) Καθιέρωση της Invest in Greece ως υπηρεσίας μιας στάσης (one stop shop). Mετά την έγκριση υπαγωγής του επενδυτικού σχεδίου στη διαδικασία του fast track από τη Διυπουργική Επιτροπή Στρατηγικών Επενδύσεων, ο επενδυτής καταθέτει στην Invest in Greece πλήρη φάκελο των δικαιολογητικών που είναι απαραίτητα για την έκδοση των απαιτούμενων αδειών. Η Invest in Greece προωθεί τον σχετικό φάκελο στις αρμόδιες για την έκδοση των αδειών υπηρεσίες εντός 5 ημερών.
γ) Επιτάχυνση των απαλλοτριώσεων, καθώς μπορούν να συντελούνται ακόμη και πριν από την προκήρυξη του χαρακτηρισμένου ως στρατηγική επένδυση έργου. Ακόμη και η δικαστική προσβολή των αναγκαστικών απαλλοτριώσεων προβλέπεται να γίνεται σε σύντομο χρονικό διάστημα. Στην περίπτωση κατάθεσης αίτησης ακύρωσης μιας απαλλοτρίωσης η απόφαση εκδίδεται υποχρεωτικώς εντός το πολύ 50 ημερών από την κατάθεση της αίτησης. Στην περίπτωση αίτησης αναστολής εκτέλεσης της απόφασης κήρυξης της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης η δικαστική απόφαση εκδίδεται το πολύ εντός 13 ημερών από την κατάθεσή της.
Από την άλλη, πέρα από τα ζητήματα για την προστασία του περιβάλλοντος που τίθενται κυρίως από τις περιβαλλοντικές οργανώσεις, διατυπώνονται ορισμένες επιφυλάξεις για τα κριτήρια υπαγωγής. Το κριτήριο σύμφωνα με το οποίο μια επένδυση για να υπαχθεί στο fast track πρέπει να είναι ύψους άνω των 200.000.000 ευρώ θεωρείται από μερίδα του επιχειρηματικού κόσμου υψηλό. Ωστόσο, η απάντηση που δίνεται είναι ότι μια μείωση του ορίου αυτού θα οδηγούσε ενδεχομένως σε «συνωστισμό» αιτήσεων, καθιστώντας το μέτρο αναποτελεσματικό. Άλλωστε, βάσει και του Μνημονίου, έως το τέλος του 2010 η κυβέρνηση θα πρέπει να έχει παρουσιάσει νόμο για την απλοποίηση της διαδικασίας αδειοδότησης γενικώς των επιχειρήσεων.
Με κεφάλαια μόλις 500 εκατομμυρίων ευρώ θα χρηματοδοτηθεί ο νέος αναπτυξιακός – Με φορολογικά κίνητρα θα επιδοτηθούν οι επενδύσεις το 2011, προανήγγειλε ο πρωθυπουργός [της Ευγενίας Tζώρτζη]
Υποθηκευμένος είναι ο νέος αναπτυξιακός νόμος, ο οποίος στερείται πόρων για τη χρηματοδότηση των όποιων επενδυτικών σχεδίων υποβληθούν μετά την οριστικοποίησή του.
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι πόροι που θα διατεθούν για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης μέσω του νέου αναπτυξιακού νόμου μετά την ενεργοποίησή του τον επόμενο χρόνο περιορίζονται στα 500 εκατ. ευρώ για το 2011, εξαντλώντας τη δυναμική του προγράμματος σε ισχνές επιδοτήσεις. Η ανυπαρξία πόρων εξαναναγκάζει την κυβέρνηση να αναζητήσει άλλους τρόπους για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης, δίνοντας έμφαση στα φορολογικά κίνητρα, αντί των άμεσων επιδοτήσεων με ζεστό χρήμα.
Σε συνέντευξή του στο πρακτορείο Reuters, χθες, ο πρωθυπουργός κ. Γιώργος Παπανδρέου προανήγγειλε την πρόθεση της κυβέρνησης «να μειώσει τη φορολογία σε ορισμένους τομείς, ώστε να προσελκύσουμε επενδύσεις», πολιτική που υπαγορεύεται, άλλωστε, και από την αδυναμία στήριξης της ανάπτυξης με ίδιους πόρους. Απαντώντας χθες στη Βουλή σε ερώτηση του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ κ. Δημ. Παπαδημούλη, ο υφυπουργός Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, κ. Παναγιώτης Ρήγας, χαρακτήρισε τον νέο αναπτυξιακό νόμο «υποθηκευμένο», αφού, όπως εξήγησε, «οι οφειλές από τον προηγούμενο νόμο ανέρχονται σε 6 δισ. ευρώ και προσπαθούμε να δούμε με τι πόρους θα υποστηρίξουμε τον νέο νόμο». Σημειώνεται ότι στο πλαίσιο του προηγούμενου αναπτυξιακού νόμου εκκρεμούν περίπου 3.000 αιτήσεις επενδυτικών σχεδίων, η επιδότηση των οποίων θα μονοπωλήσει τους πόρους της προσεχούς τριετίας. Ο κ. Ρήγας παραδέχθηκε ότι «η έλλειψη πόρων δημιουργεί σοβαρό πρόβλημα» και συμπλήρωσε ότι η σημερινή ηγεσία του υπουργείου έχει δώσει «προβάδισμα σε κάποια καθεστώτα ενισχύσεων, όπως είναι οι φορολογικές απαλλαγές, η επιδότηση του leasing και η επιδότηση των θέσεων εργασίας».
Σύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνηση προσανατολίζεται στην ενίσχυση του τομέα των logistics, στον βαθμό που η χώρα μας διαθέτει ένα μόλις εμπορευματικό κέντρο έναντι π.χ. 220 που διαθέτει η Ιταλία. Αντίστοιχα εξετάζεται να ενισχυθούν κρίσιμοι τομείς για την ελληνική οικονομία όπως είναι των κατασκευών, του τουρισμού και της ναυτιλίας, αλλά και να δοθεί έμφαση στα Ταμεία ενισχύσεων τύπου ΤΕΜΠΜΕ με τη συμμετοχή και των τραπεζών. Σύμφωνα με τον υφυπουργό Ανταγωνιστικότητας, ο νόμος θα έρθει προς ψήφιση στη Βουλή τον επόμενο μήνα, προκαλώντας την κριτική του κ. Παπαδημούλη, ο οποίος επεσήμανε ότι παρά «τη δέσμευση της κυβέρνησης πως ο νέος νόμος θα ήταν μεταξύ των πέντε πρώτων νομοσχεδίων, δώδεκα μήνες μετά ακόμα δεν έχει παρουσιαστεί».
Η ανυπαρξία πόρων αποτυπώνεται στα τελευταία στοιχεία για την πορεία του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, που δείχνει τη μείωση του προϋπολογισμού κατά 4,14% το 2010. Το πρόβλημα, ωστόσο, δεν σταματά εδώ, αφού πρόσφατα περικόπηκαν πρόσθετα 500 εκατ. ευρώ, περιορίζοντας το σύνολο των δαπανών για το 2010 από τα 9,2 δισ. ευρώ, στα 8,7 δισ. ευρώ. Σημειώνεται ότι αρχικώς είχαν προϋπολογιστεί να δαπανηθούν 10,3 δισ. ευρώ και η συνολική μείωση φθάνει μέχρι στιγμής το 1,6 δισ. ευρώ. Η μείωση των πόρων του υπουργείου Περιφερειακής Ανάπτυξης φθάνει το 10,59%, ενώ κατά 28,10% μειώνονται οι πόροι του υπουργείου Εσωτερικών και Αποκέντρωσης και κατά 17,62% μειώνονται οι πόροι του υπουργείου Μεταφορών και Δικτύων.